Mehmet Hanifi GÜLEL
Son dönemde kilogram fiyatı 80 liraya yükselen limon, dikkatleri en çok üzerine çeken tarım ürünü oldu. Hasat döneminde dalında kalan ve çöpe atılan limonun fiyatı İstanbul’da marketlerde 80 lirayı aştı. Limon fiyatının yüksek olmasının sebebinin hasat döneminde satılmamasından kaynaklandığını aktaran sektör temsilcileri, böyle olunca arz talep dengesizliğinden dolayı fiyatın yükselişe geçtiğini belirtiyorlar. Temsilciler, önümüzdeki yılın sökülen bahçeler ve düşük rekolte nedeniyle limon fiyatları açısından daha sıkıntılı olacağını vurguluyorlar.
Diğer yandan, aşırı sıcakların da etkili olduğunu aktaran temsilciler, son günlerde aşırı sıcakların etkisiyle yediveren limonların dalında kuruduğunu aktarıyor. Olan limonun büyük kısmının da güneşten dolayı hasar gördüğü ve yenilecek durumda olmadığı belirtiliyor. Ürünün yeterince depolanmadığına da dikkat çekiliyor. İyi haber ise şataf limon (yaz limonu) denilen ürün çıkmaya başladı. Yeşil olarak toplanan bu ürünün iç piyasayı rahatlatacağı aktarılıyor.
‘’Fiyatı 1 lira olduğu dönemde neden tepki verilmedi?’’
Limon fiyatının düşük olduğu dönemde çiftçi mağduriyetinin tepki çekmediğini ancak fiyatı artınca tepki verildiğini kaydeden Erdemli Ziraat Odası Başkanı Rasim Şahin, çiftçilerin elinden 1 lira ile 2 liraya limon alındığını, çiftçilerin bahçeleri temizlensin diye bedava verdiğini hatırlattı. Şu anda tüccarın elinde biraz limonun bulunduğunu ve birkaç kuruş para kazanacaklar diye tepkilerin olduğunu ifade eden Şahin, ‘’Şu anda depoda limon satışları kalitesine göre 25 lira ile 40 lira arasında değişiyor. Ama pazarlarda iki katına satıyor.
Ürünü yeterince depolara koyamadık, fakat Türkiye ve ihracat için yeterince ürün var. Şu anda tüccar kazanırsa gider çiftçiden ürün alır. Ama tüccar da kazanmazsa ürünü o zaman kim alacak? Fiyatlar bu seviyede devam edecek gibi duruyor. Şu an ağaçlarda da bir kısım limon var ve kilosu 10 ile 15 lira arasında satılıyor. Dinlenme limon ise pazarlarda 60 ile 70 liraya satıyor. Tüccar para kazanırsa çiftçiden ürün alır’’ yorumunda bulundu.
Planlı üretime de değinen Şahin, bir üründen şu kadar ekilsin veya şu kadar ekilmesin konusunda geç kalındığını vurguladı.
Öte yandan Ticaret Bakanlığı, dün Mersin ve Kapadokya’da limonların muhafaza edildiği kayadan oyma yer altı soğuk hava depolarında denetleme yaptı.
‘Ürün ucuz ise pahalılık sinyali veriyor’
Limonun bir dönem çok ucuz olduğunu belirten Türkiye Halciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Sedat Recep Toktürk, şu anda ise aşırı pahalı olduğunu ve bunun plansızlıktan kaynaklandığını söyledi. Limonun depolanması da az olduğunu ifade eden Toktürk, ‘’Bir ürün çok ucuz ise mutlaka pahalı olacağının sinyalini veriyor. Bu fiyat yüksekliğinin nedeni Kapadokya Bölgesi’nde olması gerekenin altında ürün depolandığı aşikâr. Bir de üretim dengesizliği ve iklim faktörü var. Sonuç olarak üretim depolama ekseninde sorun var ve bu da arz talep dengesini bozdu’’ dedi.
Fiyatı en fazla artan ürün oldu
Haziran ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 65,7 ile limon olduğunu kaydeden Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Limonda sezonun sonuna gelinmesiyle, üreticilerimizin elinde ürün azaldı ve fiyatlar arttı. Hasat sezonu boyunca üreticilerimiz limonunu düşük fiyattan satmak zorunda kaldı. Bu aylarda üreticilerimizden düşük fiyatla alınan limon depolarda tutuluyor. Üreticide fiyatlar kilogram başı 15 lira iken, ürünü depolayan tüccarda limonun fiyatı kilogram başına 40 liraya ulaşıyor’’ diye konuştu.
